Abstrakt:
Artykuł poświęcony jest analizie poradnika Grzeczność na co dzień. Autorka przybliża postać Janiny Ipohorskiej, która znana była szerokiemu gronu odbiorców pod pseudonimem Jan Kamyczek. Pisze też o kulisach powstania jej poradnika grzecznościowego (o „Przekroju” i rubryce Demokratyczny savoir-vivre).
Po II wojnie światowej kobiety coraz bardziej angażowały się w życie zawodowe, co prowadziło do istotnych zmian w ich tożsamości i relacjach społecznych. Ipohorska starała się odpowiedzieć na potrzeby nowych realiów, dostarczając praktycznych porad dotyczących życia codziennego w nowym, socjalistycznym państwie: od zachowania się na ulicy, poprzez maniery przy stole, aż po relacje damsko-męskie. W poradniku znalazły się też szczegółowe rady, jak kobieta powinna postępować w relacjach z mężczyznami, zarówno w kontekście randek, jak i codziennych interakcji.
Odpowiedzi na pytania czytelniczek i czytelników „Przekroju”, potem – wersja książkowa tych porad (Grzeczność na co dzień) były ważnym narzędziem w kształtowaniu codziennych obyczajów Polaków, odzwierciedlając jednocześnie zmiany społeczne i obyczajowe tamtego okresu. Dzisiaj teksty te pozwalają zrekonstruować obraz grzecznej kobiety (Polki) tamtych czasów.
1 Publikacja przygotowana/dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki. Jest wynikiem udziału w projekcie „Ośrodek Badań Historii Kobiet – kontynuacja II”.
Słowa kluczowe: grzeczność, Jan Kamyczek, Janina Ipohorska, kurtuazja, PRL, poradnik, savoir-vivre
Opublikowany: 15 grudnia 2024 r.
DOI: 10.15290/cnisk.2024.02.17.01
Sposób cytowania: CNISK, 2024, nr 17 (2), 9-30/DOI 10.15290
Pobierz PDF: 
Autorzy: Alicja Gałczyńska, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
The Well-Behaved Woman in Everyday Life.
Abstract:
The article is devoted to the analysis of the guide Everyday Politeness by Jan Kamyczek, i.e. Janina Ipohorska.
The author introduces the figure of Janina Ipohorska and writes about the background of the creation of her politeness guide (about “Przekrój” and the Democratic savoir-vivre column).
After World War II, women became increasingly involved in professional life, which led to significant changes in their identity and social relations. Ipohorska tried to respond to the needs of the new realities, providing practical advice on everyday life in the new, socialist country: from street behavior, through table manners, to relationships between men and women. The guide also includes detailed advice on how a woman should behave in relationships with men, both in the context of dating and everyday interactions
Ipohorska’s guide was an important tool in shaping the everyday customs of Poles, at the same time reflecting the social and moral changes of that period. Today it allows us to reconstruct the image of a polite woman (Polish woman) of those times.
Keywords: politeness, Jan Kamyczek, Janina Ipohorska, courtesy, PRL, guide, savoir-vivre
Published: 15 December 2024
DOI: 10.15290/cnisk.2024.02.17.01
Cite this article as: CNISK, 2024, vol. 17 (2), 9-30/DOI 10.15290
Download PDF:
Authors: Alicja Gałczyńska, Jan Kochanowski University in Kielce
