Stan badań, dokonania, perspektywy – historia kobiet w Drugiej Rzeczypospolitej1
Abstrakt:
Badania historii kobiet w Drugiej Rzeczypospolitej należą do istotnych dokonań związanych z dziejami narodu i państwa polskiego w szczególnym czasie wyznaczonym dwiema wojnami światowymi. Pozwalają na poznanie różnych aspektów aktywności ekonomicznej, kulturalnej, politycznej obywatelek Polski, które w 1918 r. uzyskały pełnię praw politycznych. Stan badań można ująć dwutorowo. Po pierwsze, daje szansę na zdiagnozowanie podmiotowego podejścia do dziejów walki kobiet o niepodległość, o terytorium narodowe i granice państwowe, ale również o egalitaryzm społeczny, szczególnie gdy chodziło o prawną i funkcjonalną równość płci. Na ten temat pozostała bogata spuścizna piśmiennicza z lat 1918–1939. Po drugie, zastosowano ujęcie przedmiotowe, dzięki któremu można zrekapitulować efekty współczesnych badań. We wnioskach pojawia się opinia, że mimo zaawansowanych prac naukowych nad dziejami kobiet w międzywojniu nadal niezbędne jest poszerzenie pola obserwacji i pogłębienie refleksji badawczej nad wieloma aspektami kobiecego doświadczenia z okresu Drugiej Rzeczypospolitej. Wśród postulatów badawczych znalazły się wątki metodologiczne, kwestie biograficzne oraz zagadnienia szczegółowe, jak aktywność kobiet w kraju na tle sytuacji w ośrodkach polonijnych czy wkład do kształtowania kultury pamięci w czasach prekonsumpcyjnych.
1 Publikacja przygotowana/dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki. Jest wynikiem udziału w projekcie „Ośrodek Badań Historii Kobiet – kontynuacja II”.
Słowa kluczowe: kobiety, historia, Druga Rzeczpospolita, aktywność obywatelska, socjalizacja do ról związanych z płcią
Opublikowany: 16 września 2025 r.
DOI: 10.15290/cnisk.2025.02.19.02
Sposób cytowania: CNISK, 2025, nr 19 (2), 39-70/DOI 10.15290
Pobierz PDF: 
Autorzy: Jolanta Chwastyk-Kowalczyk, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach (Polska), Ewa Maj, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (Polska)
State of Research, Results, Perspectives – History of Women
in the Second Polish Republic
Abstract:
Research into the history of women in the Second Polish Republic is an important achievement related to the history of the Polish nation and state in the period marked by two world wars. They allow us to learn about various aspects of the economic, cultural and political activity of Polish women citizens who obtained full political rights in 1918. The state of research allows for a two-pronged approach. Firstly, it provides a chance to diagnose the subjective approach to the history of women’s struggle for independence, for national territory and state borders, but also for social egalitarianism, especially when it came to legal and functional gender equality. There is a rich legacy of writing on this subject from the years 1918–1939. Secondly, an objective approach was used, which allows for the recapitulation of the effects of contemporary research. The conclusions include the opinion that despite advanced scientific work on the history of women in the interwar period, it is still necessary to broaden the field of observation and deepen the research reflection on many aspects of women’s experience in the period of the Second Polish Republic. The research postulates included methodological threads, biographical issues and specific topics, such as the activity of women in the country in the context of the situation in Polish community centres or the contribution to shaping the culture of memory in pre-consumer times.
Keywords: women, history, Second Polish Republic, civic activity, socialization into gender roles
Published: 16 september 2025
DOI: 10.15290/cnisk.2025.02.19.02
Cite this article as: CNISK, 2025, vol. 19 (2), 39-70/DOI 10.15290
Download PDF:
Authors: Jolanta Chwastyk-Kowalczyk, Jan Kochanowski University in Kielce (Poland), Ewa Maj, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin (Poland)/p>
