Historia kobiet w okresie 1945–1989 – dokonania naukowe, upowszechnianie badań, perspektywy i postulaty1

Abstrakt:
Opracowanie traktuje na temat stanu badań w zakresie historii kobiet polskich. W tekście poruszono kwestie dotychczasowych osiągnięć w tematyce dziejów kobiet, biorąc pod uwagę podział na czasokresy zainteresowań pojedynczych uczonych i grup badawczych problematyką historii kobiet lat 1945–1989. Wyraźną cezurą w zakresie intensyfikacji zainteresowań historią kobiet w Polsce były lata 80. XX w. Polski Ludowej. Wówczas to zostały sformalizowane pierwsze grupy badawcze, w ramach których organizowano konferencje naukowe i publikowano najnowsze ustalenia. Osiągnięcia te znalazły trwałe odzwierciedlenie w dorobku historiografii, stanowiąc fundament do dalszych badań. Rosnące zainteresowanie tematyką kobiecą obserwuje się następnie od lat 90., kiedy to coraz większą wagę przykładano do wielowymiarowego przedstawiania historii. Aktualnie zaś szeroko rozumiane projekty naukowe i upowszechniające badania z historii kobiet, przykładem jedyny w Polsce Ośrodek Badań Historii Kobiet Instytutu Studiów Kobiecych, inspirują kolejne pokolenia badaczy do poszukiwania nowych interpretacji, podkreślając, jak ważne jest uwzględnienie perspektywy kobiet przy rekonstrukcji przeszłości Polski. W efekcie coraz bardziej widoczne w polskich badaniach jest podejście interdyscyplinarne, stosowane w poznawaniu dziejów kobiet okresu po 1945 r., którego efekty publikowane są nie tylko w monografiach, ale i w czasopismach, w tym w „Czasopiśmie Naukowym Instytutu Studiów Kobiecych”, upowszechniającym badania z historii kobiet, zwłaszcza XX w., w tym dziejów PRL.

1 Publikacja przygotowana/dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki. Jest wynikiem udziału w projekcie „Ośrodek Badań Historii Kobiet – kontynuacja II”.

Słowa kluczowe: badania z historii kobiet polskich, historia kobiet w PRL, upowszechnianie dziejów kobiet, grupy badawcze, Ośrodek Badań Historii Kobiet Instytutu Studiów Kobiecych

Opublikowany: 16 września 2025 r.

DOI: 10.15290/cnisk.2025.02.19.03

Sposób cytowania: CNISK, 2025, nr 19 (2), 71-103/DOI 10.15290

Pobierz PDF:    

Autorzy: Małgorzata Dajnowicz, Instytut Pileckiego / Instytut Studiów Kobiecych (Polska), Agnieszka Chłosta-Sikorska, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (Polska)




The History of Women in the Period 1945–1989 – Scholarly Achievements, Dissemination of Research, Perspectives, and Postulates

Abstract:
The article addresses the state of research on the history of Polish women. It examines the achievements to date in the field of women’s history, taking into account the division into time periods of interest among individual scholars and research groups focusing on women’s history from 1945 to 1989. The 1980s, during the period of the Polish People’s Republic, marked a clear turning point in the growing interest in women’s history in Poland. It was during the time that the first research groups were formalized, within which academic conferences were organized and the latest findings were published. These efforts became firmly embedded in historiography, forming a foundation for further research. A growing interest in women’s issues has been observed since the 1990s, when increased importance was placed on presenting history in a multidimensional way. At the present, comprehensive scholarly and outreach projects related to women’s history – exemplified uniquely in Poland by the Women’s History Research Center at the Institute of Women’s Studies (Ośrodek Badań Historii Kobiet Instytutu Studiów Kobiecych) – inspire new generations of researchers to seek fresh interpretations. These initiatives emphasize the importance of including women’s perspectives in reconstructing Poland’s past. As a result, an increasingly visible trend in Polish research is the interdisciplinary approach applied to the study of women’s history in the post-1945 period. The outcomes of this research are published not only in monographs but also in academic journals – including the „Scientific Journal of the Institute of Women’s Studies” – which is dedicated to popularizing research on women’s history, particularly that of the 20th century and the era of the Polish People’s Republic.

Keywords: research on the history of Polish women, women’s history in the Polish People’s Republic, popularization of women’s history, research groups, the Women’s History Research Center at the Institute of Women’s Studies

Published: 16 september 2025

DOI: 10.15290/cnisk.2025.02.19.03

Cite this article as: CNISK, 2025, vol. 19 (2), 71-103/DOI 10.15290

Download PDF:    

Authors: Małgorzata Dajnowicz, The Pilecki Institute / Institute of Women’s Studies (Poland), Agnieszka Chłosta-Sikorska, University of the National Education Commission Krakow (Poland)/p>

Utworzenie strony internetowej Czasopisma finansowane ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu „Wsparcie czasopism naukowych”
Logotyp Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego