Chalica jako problem społeczno-prawny w międzywojennej prasie żydowskiej
Abstrakt:
Niniejszy artykuł analizuje społeczno-prawne i genderowe aspekty rytuału chalicy – odrzucenia małżeństwa lewirackiego – w społeczności żydowskiej międzywojennej Warszawy. Na podstawie materiałów prasowych, zwłaszcza tygodnika „Ewa” oraz prasy jidyszowej, ukazano, jak rytuał ten, mający chronić kobiety, często stawał się narzędziem finansowego szantażu i społecznej kontroli. W opracowaniu wykorzystano nie tylko materiały publicystyczne, lecz także utwór literacki pt. Chelica autorstwa Sary Ali Gołębianki (Ali Gołąb-Grynbergowej), opublikowany na łamach „Ewy”. Szczególną uwagę poświęcono feministycznej krytyce chalicy, postulatom reform (sztar chalica, rozwód warunkowy) oraz dramatycznym przypadkom kobiet uwikłanych w tę procedurę.
Słowa kluczowe: chalica, prawa kobiet, feminizm żydowski, prasa międzywojenna, społeczność żydowska, Warszawa, S.A. Gołębianka, Ala Gołąb-Grynbergowa
Opublikowany: 16 września 2025 r.
DOI: 10.15290/cnisk.2025.02.19.09
Sposób cytowania: CNISK, 2025, nr 19 (2), 219-234/DOI 10.15290
Pobierz PDF: 
Autorzy: Anna Ciałowicz, Instytut Pileckiego / Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami (Polska)
Chalitzah as a Social and Legal Issue in the Interwar Jewish Press
Abstract:
This article explores the socio-legal and gendered dimensions of chalitzah — the ritual renunciation of levirate marriage — within the Jewish community of interwar Warsaw. Drawing on press materials, especially the Zionist women’s weekly “Ewa” and Yiddish-language newspapers, the study reveals how a religious practice intended to protect childless widows often became a tool of financial extortion and social control. The study draws not only on journalistic materials but also on the literary work Chelica by S. A. Gołębianka (Ala Sara Gołąb-Grynbergowa), published in the periodical “Ewa”. Feminist critiques, legal reform proposals (such as shtar chalitzah and conditional divorce), and dramatic case studies illustrate the systemic vulnerability of women within rabbinical frameworks.
Keywords: chalitzah, women’s rights, Jewish feminism, interwar press, Jewish community, Warsaw, S.A. Gołębianka, Ala Gołąb-Grynbergowa
Published: 16 september 2025
DOI: 10.15290/cnisk.2025.02.19.09
Cite this article as: CNISK, 2025, vol. 19 (2), 219-234/DOI 10.15290
Download PDF:
Authors: Anna Ciałowicz, The Pilecki Institute / The Center for Totalitarian Studies (Poland)
